Smart Energy Hub voor woningen Goeree-Overflakkee

Aan het woord is Niels de Smet, Hydrogen Development Engineer bij Hylife Innovations. Hij is verantwoordelijk voor de technische kant van het project; de installatie, de hard- en software en de interactie met instanties en lokale partners voor de certificering. “Deze markt spreekt me aan omdat die nieuw en innovatief is met bijbehorende uitdagingen. Het innovatieve is dat het zonder gas én met netbewust gebruik van elektra is.”

Lokale energie 

“De netcongestie is nijpend in Nederland”, weet de van oorsprong Belgische engineer. “Dat komt doordat Nederland afhankelijker is van gas en omdat het een minder stevig energienet heeft. Daardoor loopt Nederland wél meer voorop in de transitie.” 

Eerste project 

In 2019 startte Hylife Innovations met het realiseren van een project bij één huis in dezelfde gemeente. “Lokale zonnepanelen voorzagen in de energie, een waterstofinstallatie sloeg het overschot op en de vrijgekomen warmte werd ingezet voor het verwarmen van de woning en het water. Het was een leerzaam project waarbij ik vanuit mijn vorige werkgever betrokken was. De conclusie was dat het technisch mogelijk is om een woning op een dergelijke manier van energie en warmte te voorzien, maar dat het door de beperkte schaal erg kostbaar is. Er zijn namelijk veel overheadkosten qua installatie, onderhoud en het gereedmaken van de certificering. Als je die kosten maar voor één woning moet maken, vallen ze relatief hoog uit.”

Netcongestie 

In die tijd was netcongestie nog niet zo actueel als nu. “Dat is inmiddels wel anders”, bevestigt Niels. “Goeree-Overflakkee is goed bekend met de uitdaging. Het eiland produceert tien keer meer stroom via windenergie dan het nodig heeft en exporteert dus veel. De pieken door de injectie van stroom op het net veroorzaken netcongestie. Dit maakt dat lokale gemeenten zoeken naar oplossingen en er een goede voedingsbodem is om een dergelijk project als dit uit te voeren. Toen Jean-Paul Scheurleer een nieuw project opperde op een wat grotere schaal dan de eerste, was er lokaal motivatie om mee te doen.”

Smart Energy Hub 

Wat is er gebeurd? Hylife Innovations heeft Innovahub gerealiseerd. Deze Smart Energy voorziet in de verwarming en koeling van zeventien woningen in Stad aan ’t Haringvliet op een duurzame manier zonder uitstoot. Bij overproductie slaat InnovaHub de resterende groene energie op. Dat kan in accu’s, in de vorm van groene waterstof en in warmte of kou. Wanneer de energie wordt omgezet in waterstof gebeurt dit via elektrolyse. De waterstof komt terecht in een loopsysteem en wordt op een later moment via een brandstofcel terug omgezet in energie. 

Warmte 

De warmte die bij het omzetten van de waterstof vrijkomt is hoger dan de reguliere warmte in een warmtepomp. “De vrijgekomen warmte ligt rond de 70 à 80 Celsius. De warmte kan ook voor een aantal uur opgeslagen worden in water. Wanneer er bijvoorbeeld een piekmoment is, wordt de warmte opgeslagen om ’s avonds de huizen te verwarmen.”

Testlocatie 

De technische installatie is eerst in Veldhoven opgebouwd en daar een half jaar lang getest. “Vervolgens zijn de onderdelen uit elkaar gehaald en begin 2024 geassembleerd in Stad aan ’t Haringvliet. In mei 2024 zijn de woningen opgeleverd. Van begin af aan zijn die aangesloten op het warmtenet van de installatie. Momenteel zijn we de certificering voor het energiedeel aan het afronden. Als de laatste handtekeningen zijn gezet, kunnen we ook gebruik gaan maken van de batterijen en het waterstofsysteem. De huizen zijn aangesloten op het reguliere elektriciteitsnet, het idee is dat de installatie straks de energiebehoefte van de huizen compenseert richting het net.”

Uitdagingen 

Niels ziet een dergelijke hub als een goede oplossing voor twee bestaande uitdagingen. “Ten eerste de warmtetransitie, we moeten van het gas af”, somt hij op. “En ten tweede de uitdaging die ‘renewable opwek’ met zich meebrengt; de piekbelasting die er is omdat je je energiebron niet kunt sturen. Op dit moment is fossiele energie goedkoper. Het is al meer dan honderd jaar in gebruik. Het is beschikbaar, je onttrekt het uit de aarde en je hoeft het niet op te slaan. Recent is het gelukt om wind- en zonne-energie concurrerend te maken, maar alleen wanneer het direct gebruik wordt.”

Certificering 

Het is een complex vraagstuk. Maar de complexiteit zit ook in de uitvoering en regelgeving. Niels: “Het kost veel tijd en energie om de certificering rond te krijgen. Je krijgt te maken met diverse richtlijnen vanuit verschillende hoeken; energie, thermisch, veiligheid. Soms spreken die richtlijnen elkaar tegen. Bovendien ben je bezig met een nieuw systeem dat onder een vergrootglas ligt. Men wil absoluut voorkomen dat er iets misgaat. Logisch, maar soms is er sprake van zeer veel regelgeving. Neem het gebruik van gas; gebruikers staan er nauwelijks nog bij stil dat het gevaarlijk kan zijn. Niet ieder huishouden laat bijvoorbeeld jaarlijks zijn ketel controleren. Ik zeg niet dat dat gevaarlijk of goed of fout is, maar het zegt wel iets over hoe we ermee omgaan en hoe secuur we nu naar waterstof kijken.”

Tip 

“Het is goed dat we met dit project ervaring opdoen”, besluit hij. “Zo leren we voor de toekomst. Waar liggen uitdagingen? Hoe los je die op?” Heeft hij nog een tip voor anderen in de waterstofbranche? “Maak gebruik van zoveel mogelijk standaardisering. Dat scheelt extra werk bij de certificering.”