‘Mobiliteit is het laaghangend fruit van de waterstofeconomie’
Waterstof is een onvermijdelijke schakel bij het slagen van de energietransitie. Die transitie is noodzakelijk vanwege klimaatverandering, luchtkwaliteit en netcongestie. Maar ook van belang, zo stelt Stephan Bredewold, op geopolitiek niveau. “Wanneer we de schaarste weghalen en er sprake is van een ‘overvloed’ aan energie, is het niet langer een pion in de geopolitiek.”
Stephan is co-founder en directeur van Fountain Fuel, een bedrijf in emissieloze energiestations. Auto’s en vrachtwagens kunnen hier waterstof tanken en elektrisch (snel) laden. Het eerste station is in 2023 in Amersfoort geopend, in 2025 verwacht Fountain Fuel stations te openen in Rotterdam en Nijmegen. Zo draagt het bedrijf bij aan het behalen van nieuwe, Europese regels.
In 2027 moeten langs alle Europese snelwegen laad- en waterstofvulpunten aanwezig zijn. Voor elektrisch laden dient er iedere zestig kilometer minstens één laadpunt te zijn, voor waterstof geldt dat er tegen 2030 om de tweehonderd kilometer één vulpunt moet zijn.
Grondlegger
Het was het boek ‘De Waterstofeconomie’ van Jeremy Rifkin dat Stephan zo’n tien jaar geleden inspireerde. “Rifkin is voor mij eigenlijk een van de grondleggers van de waterstofeconomie. In zijn boek legt hij uit hoe waterstof een middel kan zijn om tot een andere vorm van geopolitiek te komen. Daar wilde ik iets mee doen.” Het veroorzaakte een verrassende wending in de carrière van Stephan. “Ik had een bedrijf in communicatie en events waarin we ons richten op ‘moeilijke dingen waarvan de meeste mensen denken dat het nooit wat wordt’. Denk aan mobiele telefonie, ict-projecten, big data en cultuurveranderingstrajecten bij bedrijven en ministeries.” Na de verkoop van zijn bedrijf, richtte hij zich op Fountain Fuel.
Laaghangend fruit
Waarom juist dit onderdeel van de waterstofmarkt? “Mobiliteit is het laaghangende fruit van de waterstofeconomie”, stelt Stephan. “Het heeft minder grote investeringen nodig, we praten over miljoenen in plaats van de miljarden euro’s die bijvoorbeeld omgaan in de grote industrie. Het is makkelijker te implementeren dan andere toepassingen en fuel stations functioneren los van het gasnet. Daarnaast is er ook een zakelijke overweging; het is gemakkelijker om in de mobiliteit een business case te maken, zodat de afhankelijkheid van subsidies veel minder en ook korter is.”
Eenvoudig en gemakkelijk tanken
De energiestations van Fountain Fuel zijn geschikt voor alle voertuigen, van personenauto tot truck. “En onze uptime in Amersfoort is maar liefst ruim 98%. Bij Fountain Fuel kun je dus altijd terecht.” Hoe is de ervaring van gebruikers? “We wilden het makkelijk maken voor hen. De achterkant is spannend, hoe richt je het station in? Hoe houd je de waterstof onder de juiste druk? Hoe doe je dat veilig? Maar aan de voorkant is het eigenlijk heel simpel; je tankt met je pasje en bent met een minuut of vijf weer onderweg. Dan kun je probleemloos zeker vijfhonderd tot zeshonderd kilometer rijden. De verwachting is dat ‘next generation voertuigen’ een nog grotere actieradius hebben. Vrachtwagens doen iets langer over het tanken van waterstof, zo’n vijftien tot twintig minuten.”
A-locaties
“We wilden wegblijven van de discussie: elektrisch of waterstof?”, vervolgt hij. “Daarom bieden onze Fountain Fuels beide. Al is het de vraag of dit in de toekomst haalbaar blijft gezien de enorme netcongestie. Bij het vijfde station in onze planning lijkt e-laden al niet meer mogelijk. Ook wij moeten acht tot tien jaar wachten op een aansluiting.” De locaties zijn allemaal ‘tripple A’. “We willen niet ergens achteraf zitten met onze Fountain Fuels, op plekken waarvoor gebruikers enorm moeten omrijden. Dat is gelukt; alle locaties zijn maximaal zeshonderd meter van de snelweg.” De stations zijn herkenbaar vormgegeven. “Het zijn echte blikvangers”, knikt Stephan. “Je herkent een Fountain Fuel direct aan ons duurzame design, houten luifel en sedumdak.”
Dertig Fountain Fuels in 2030
Fountain Fuel werkt ondertussen hard aan het realiseren van meer Fountain Fuels. In Nederland én in ook elders in Europa. “Eén station is geen station”, vindt Stephan. “Mensen die op waterstof rijden, willen ook gewoon kunnen tanken. Daarom hebben wij van begin af aan de ambitie gehad om op te schalen. Dat doen we dus de komende jaren. Het doel is om in 2030 dertig Fountain Fuels geopend te hebben in Nederland en Europa. ”
Drempels
Toch zijn er ook drempels. “Grond is schaars, vergunningsprocedures zijn traag, subsidietrajecten complex en het duurde ‘even’ voordat investeerders geloofden in de kansen van waterstof en Fountain Fuel in het bijzonder”, somt hij op. Een ander aandachtspunt is de beeldvorming. Waarom koop je een auto die rijdt op waterstof? “De komende jaren willen wij bijdragen aan het verbeteren van het beeld rondom rijden op waterstof. Nu kun je nog niet overal tanken, maar daar werken we aan. Ondertussen zijn ook andere partijen hard bezig met opschalen. Nederland is daarbij gidsland voor een deel van de automotive. Een waterstofauto wordt stapsgewijs minder kostbaar én is bovendien hartstikke veilig. Veel transportondernemingen zien waterstof als onvermijdelijk vanwege laadvermogen, range en bovendien het gebrek aan mogelijkheden om elektrisch te laden vanwege de netcongestie.”
In beweging
Stephan is hoopvol. “We moeten stappen zetten, in beweging komen. En dat doen wij. Ik denk dat de waterstofmarkt halverwege 2025 een vlucht naar voren gaat maken. Dat komt mede door de Subsidie Waterstof in Mobiliteit, kortweg SWiM. Dit is een overheidssubsidie die met name de leveranciers van voertuigen in beweging heeft gebracht. Je ziet bijvoorbeeld dat de prijzen van voertuigen dalen omdat ze meer in productielijnen worden gemaakt. Ik zie grote ontwikkelingen bij bijvoorbeeld Hyundai, Toyota, BMW en MAN, Renault-Hyvia en Stellantis. En meer merken staan in de startblokken.”
Betaalbaar en schaalbaar
“Nu is het aan de industrie om de waterstof betaalbaarder te maken”, stelt hij. “Waterstof is nog relatief duur, maar het wordt in de toekomst goedkoper wanneer de productie op gang is gekomen. Er komt energie in overvloed beschikbaar via wind en zon. Daarmee dalen de kosten. Vergelijkbaar met de kostprijs van zonnepanelen van twintig jaar geleden. We moeten opschalen; daarom doe ik een oproep om meer samen te werken binnen én tussen de waterstofclusters. Alleen samen kunnen we het doen. Als Fountain Fuel kunnen we fungeren als accelerator en katalysator van de waterstofeconomie. Uiteindelijk moeten de industriele partijen de grote opschaling doen, zodat de kosten voor waterstof verder dalen.”
